Promieniotwórczość sztuczna

Promieniotwórczością sztuczną nazywamy zjawisko promieniotwórczości, które obserwuje się dla izotopów promieniotwórczych innych niż te, które występują w naturalnym środowisku ziemi. Otrzymywane są one głównie w wyniku aktywacji izotopów stabilnych. Pierwszą sztuczną przemianę jąder atomowych przeprowadził Ernest Rutherford w 1919 roku. Powstawanie sztucznych izotopów promieniotwórczych po raz pierwszy zaobserwowali Irena Joliot – Curie i Fryderyk Joliot – Curie w 1934 r., bombardując tarczę aluminiową jądrami helu.

Do sztucznych źródeł promieniowania jonizującego można zaliczyć:
– źródła wykorzystywane podczas badań radiologicznych, np. kontrolnych badań klatki piersiowej;
– opad promieniotwórczy, czyli substancje promieniotwórcze, które powstają w efekcie próbnych wybuchów jądrowych, podczas normalnej pracy oraz  awarii elektrowni jądrowych, a następnie są niesione wraz z wiatrem, aż w końcu opadają na powierzchnię ziemi;
– niektóre przedmioty codziennego użytku, np. zegarki świecące w ciemności lub odbiorniki telewizyjne;
– odpady promieniotwórcze;
– zastosowania w gospodarce i przemyśle.

Szacuje się, że roczna dawka skuteczna od promieniowania jonizującego, przypadająca na statystycznego mieszkańca Polski, wynosi 3,5 mSv. Z tego ok. 25% pochodzi od źródeł sztucznych, głównie tych stosowanych w medycynie (ok. 22% dawki całkowitej). Z kolei przedmioty powszechnego użytku emitują jedynie ok. 0,15% całkowitej dawki rocznej.

Przeciętne dawki promieniowania przy niektórych badaniach radiologicznych:
-badanie zęba- 0,23 mSv
-badanie klatki piersiowej (mały obrazek)- 0,2 mSv
-badanie kręgosłupa- 4,9 mSv